De Regionale Technologisch Centra (RTC’s) in Vlaanderen kennen een uitgesproken netoverschrijdende werking alsook een provinciale, interprovinciale en Vlaamse werking. De aansturing en waarneming gebeurt rechtstreeks vanuit het departement Onderwijs & Vorming. Het werkingsgebied van deze centra situeert zich op het snijpunt onderwijs en arbeidsmarkt. Een RTC is een vereniging zonder winstoogmerk die paritair samengesteld is uit de helft de arbeidsmarkt- en de helft onderwijsactoren en wordt waargenomen door het Departement Onderwijs en Vorming.
Hun opdracht bestaat erin de leerlingen en de leraren van de derde graad beroepssecundair, technisch secundair, deeltijdsberoepssecundair en buitengewone secundair onderwijs (bso, tso, dbso en buso; MBO en HAVO voor NL) te ondersteunen bij de ontwikkeling van innovatieve technologische competenties. Ze dichten hiermee de kloof tussen werkgevers en school op gebied van infrastructuur, apparatuur en opleiding.
Uitdagingen voor de toekomst.
De industrietechnologieën evolueren razendsnel. Het is daarom juist belangrijk dat de nodige bedrijfsskills overgebracht en gedeeld worden met scholen, leraren en leerlingen op een efficiënte manier. Dit via nieuwe methodieken waarbij het accent ligt op verantwoordelijkheid en machtiging geven aan de leraren om hun lessen anders in te vullen.
Er wordt alsnog te weinig ingewonnen informatie op een duurzame wijze gedeeld tussen onderwijs- en bedrijfswereld om van daaruit tot een structurele ingebedde samenwerking te komen. Het onderwijs ervaart die extra druk door de snel evoluerende industrie waardoor de manier van efficiënt kennisdelen een uitdaging wordt.
RTC op het snijvlak
De RTC’s ervaren de sterke vraag uit het onderwijs om hun leraren op de hoogte te houden van innovaties in hun vakgebied. Leraren zijn zelf vragende partij. Om hierop een antwoord te bieden, sensibiliseren de RTC’s de bedrijven om te investeren in het opleiden van toekomstige werknemers en het co-creëren van hun toekomstig bedrijfspersoneel zodat ze hun eigen steentje bijdragen aan het kwalitatief en kwantitatief wegwerken van het personeelstekort binnen de technische beroepssector.
Bedrijven en scholen die samenwerken op gebied van leerlingen onderwijzen, maken dat onderwijs de leerlingen die bedrijfsgebonden vaardigheden bijbrengt via bijvoorbeeld op maat uitgewerkte lespakketten.
Versterking van technologische expertise op vier domeinen
Om leerlingen optimaal voor te bereiden op arbeidsdeelname versterkt RTC de technologische expertise van leraren en leerlingen op vier vlakken.
1. Zoeken naar materiaalinfrastructuur bij partners (VDAB, opleidingscentra, organiseren van hubs binnen sectoren).
2. Mobiele pakketten ontwikkelen in samenwerking met bedrijven (didactisch materiaal voor leraren).
3. Voorzien in ‘train the trainer’- trajecten, in financiering van projecten, in het samenbrengen van partners rond bepaalde thema’s bv. veilig gebruik van materiaal.
4. Ondersteuning van de samenwerking tussen 3de graad SO en bedrijven – om zo het STEM-aanbod te versterken.
Het RTC neemt bij deze initiatieven het projectmanagement op zich en richt fora op.
Wat werkt?
RTC Oost-Vlaanderen deed intussen heel wat ervaring op over een effectieve aanpak. Wil men innovatie binnenbrengen in het onderwijs en meer afstemmen op de snelle technologische vooruitgang en de 21ste-eeuwse vaardigheden dan zal dat enkel kunnen door het eigenaarschap bij de leraar te leggen. Empowerment van de leraar staat daarom ook centraal in de werking van het RTC Oost-Vlaanderen. Want naar het einde van een traject moet een leraar in staat zijn om autonoom te kunnen functioneren. Men ziet ook nog groeipunten: het delen van kennis via digitale fora of via een plenair forum wordt nog onvoldoende gebruikt.
Impuls vanuit INNOVET
InnoVET is de afkorting van ‘innovatieve opleidingen in Vocational Education and Training’. Het project beoogt professionalisering van de technische en praktijkleraren om innovatie in het arbeidsmarktgericht onderwijs te versterken. Het is dan ook bedoeld voor bso- of tso-richtingen (MBO en HAVO voor NL).
De kapstok voor dit alles is de ‘Visie 2050’ van de Vlaamse regering. Zij, en daarmee ook het Vlaamse onderwijs, wil inzetten op zeven transitiegebieden (circulaire economie, slim wonen en leven, industrie 4.0., levenslang leren, samen leven in 2050, mobiliteit en energietransitie) om zo van Vlaanderen een Europese topregio te maken.
Het departement Onderwijs en Vorming geeft dit doel concreet vorm door het ‘InnoVET’- project. Daartoe werd eerst een draagvlakbevraging georganiseerd en verscheen het ‘InnoVET’ onderzoeksrapport van 2018 die de uitdagingen voor bso en tso bevat.
InnoVET is een samenwerking tussen de scholen (leraren en leerlingen), bedrijven, RTC’s en de VLOR (Vlaamse onderwijsraad) met een eigen stuurgroep.
De financiering gebeurt voor 50% met overheidsgelden en de andere 50% financiële ondersteuning komt uit het bedrijfsleven.
Leerlingen en 21ste-eeuwse vaardigheden
Er wordt ook duidelijk gesteld dat de innovatie om meer gaat dan louter technologische evoluties maar ook om 21ste-eeuwse vaardigheden. Leerlingengroepen wil men extra ondersteuning bieden door hen onder te dompelen in de 21ste eeuwse vaardigheden en innovatieve technologieën.
Meer informatie over RTC Vlaanderen? klik hier voor de volledige Bundel!